Báo giáo dục đưa tin rằng cho đến nay vẫn chưa có thông tin chính thức về mức thu học phí của các trường đại học công lập trong đề án tuyển sinh. Dù Bộ GD-ĐT yêu cầu các trường phải thông tin rõ ràng về chi phí đào tạo và mức thu học phí. Mặc dù đã có trường công bố thông tin, nhưng nội dung vẫn rất chung chung và không cụ thể. Việc này gây khó khăn cho phụ huynh khi có con đi học và mong muốn có sự công khai sớm để có thể tính toán chi phí và lựa chọn trường phù hợp.
Tình hình công bố đề án tuyển sinh và thông tin hoàn cảnh “mập mờ” về thu học phí
Tình hình tuyển sinh vào các trường đại học công lập đang diễn ra khá sôi động và nhiều học sinh cùng phụ huynh đang háo hức tìm hiểu thông tin chi tiết về các trường mà mình quan tâm. Tuy nhiên, các em phải đóng bao nhiêu tiền cho học phí năm học này, câu hỏi đó chưa ai trả lời được, kể cả hiệu trưởng trường ĐH mà các em đang theo học mặc dù Bộ GD-ĐT yêu cầu các trường ĐH phải thông tin đầy đủ về chi phí đào tạo, mức thu học phí… trong đề án tuyển sinh.
Nguyên nhân khiến thông tin về thu học phí trở nên mập mờ
Vậy câu chuyện tréo ngoe này có nguồn cơn từ đâu?
Thực tế cho thấy, hầu như các trường đều sốt sắng công bố đề án tuyển sinh. Có trường thận trọng hơn, thì công bố rất sớm (khoảng tháng 2), dưới dạng dự thảo. Từ tháng 3, muộn lắm cũng chỉ đến tháng 5, là các trường đều đã công bố đề án tuyển sinh, để kịp cho việc mở đăng ký dự tuyển theo phương thức tuyển sinh sớm.
Nhưng kể cả dự thảo hay bản chính thức, hầu như không có trường ĐH công lập nào đưa ra được thông tin mức thu học phí cho khóa đào tạo sắp tuyển sinh mới. Với mục học phí, các trường ĐH công lập đều “công bố” với nội dung chung chung, nước đôi.
Thậm chí có trường tuy có công bố, nhưng có cũng như… không, kiểu như “thực hiện theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27.8.2021 của Chính phủ…”. Bởi quy định trong Nghị định 81 khá rộng, bao phủ nhiều trường hợp: cơ sở giáo dục (GD) ĐH chưa tự đảm bảo chi thường xuyên, cơ sở GD ĐH công lập tự bảo đảm chi thường xuyên; cơ sở GD ĐH công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; chương trình đào tạo của cơ sở GD ĐH công lập đã được kiểm định.
Cùng là thực hiện Nghị định 81 đấy, nhưng mức học phí của các trường (thậm chí các chương trình khác nhau trong một trường) có thể thu chênh nhau gấp nhiều lần. Việc này cũng đã được Báo Thanh Niên phản ánh chi tiết từ hồi tháng 4.
Nguyện vọng của các trường đại học và Bộ GD-ĐT
Lãnh đạo các trường ĐH cho biết cực chẳng đã nhà trường mới phải “mập mờ” như thế, vì không muốn bị “việt vị” như năm học 2022 – 2023. Chẳng là sau khi sinh viên (SV) đã vào học được một học kỳ thì “đùng một cái”, ngày 20.12.2022 Chính phủ ban hành Nghị quyết số 165/NQ-CP về học phí đối với cơ sở GD và đào tạo công lập năm học 2022 – 2023, trong đó yêu cầu tất cả các cơ sở GD công lập phải giữ ổn định học phí như năm học trước.
Từ đó, một loạt trường ĐH đã lỡ thu học phí (theo mức tăng so với năm học trước) phải hoàn lại khoản học phí thu thừa cho SV.
Chia sẻ với nỗi khổ của các trường ĐH, của người học, và rút kinh nghiệm từ năm ngoái, từ tháng 4, Bộ GD-ĐT đề nghị sớm có chỉ đạo về thu học phí cho năm học tới. Tuy nhiên, câu chuyện học phí ĐH công lập đến nay vẫn đang phải… chờ.
Sự lo ngại của phụ huynh về việc chưa rõ học phí trước ngày nhập học
Nhưng năm học mới vẫn phải bắt đầu. Các trường vẫn phải gọi SV nhập học, vẫn buộc phải tạm thu học phí. Khái niệm “tạm thu” này đẩy người dân có con đi học ĐH vào tâm thế thấp thỏm. Nhiều phụ huynh cho biết trong vấn đề liên quan tới học phí, điều họ cần nhất là sự công khai và công khai sớm để những nhà không có điều kiện còn so đo tính toán trong việc chọn trường.
Đến thời điểm này (là lúc con em họ đã trở thành SV) thì đành phải chấp nhận “đâm lao phải theo lao” nếu lại “đùng một cái” trường ĐH được phép… tăng học phí với mức tăng vượt ngoài kế hoạch “đầu tư” của phụ huynh.
Nhận định của Trường Việt Nam
Theo nội dung trên, cần nhìn nhận vấn đề học phí của các trường ĐH công lập một cách đúng đắn. Quan điểm của người học và phụ huynh là cần có sự công khai và thông tin đầy đủ về mức thu học phí từ đầu để có đủ thông tin để chọn trường phù hợp. Điều này đúng và cần thiết để đảm bảo sự minh bạch trong quá trình tuyển sinh và thu học phí.
Tuy nhiên, góc nhìn của các trường ĐH cũng cần được lưu ý. Việc công bố thông tin về mức thu học phí sớm có thể gặp khó khăn do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có yếu tố quy định của Bộ GD-ĐT và các quy định về học phí của Chính phủ. Bên cạnh đó, việc đưa thông tin rõ ràng về mức thu học phí cũng đòi hỏi quy trình và thủ tục phức tạp để đảm bảo tính chính xác và công bằng.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ GD-ĐT cần tăng cường chỉ đạo và đưa ra quy định cụ thể về thu học phí cho các trường ĐH công lập ngay từ tháng 4, từ đó giúp các trường có đủ thời gian và cơ sở để công bố thông tin về học phí cho năm học tới. Đồng thời, công khai và minh bạch trong quy trình tuyển sinh và thu học phí cũng là yêu cầu cấp thiết để đảm bảo quyền lợi của người học và phụ huynh.
