Việt Nam đang trở thành một điểm đến châu Á phổ biến cho du học sinh. Số lượng du học sinh Việt tại Hàn Quốc tiếp tục tăng lên 37.940 người, đứng thứ 2 sau Trung Quốc. Tuy nhiên, Nhật Bản chứng kiến sự giảm số du học sinh Việt trong những năm gần đây. Trung Quốc và Đài Loan cũng thu hút một số lượng du học sinh Việt đáng kể. Trong khi đó, Mỹ và Canada đang gặp khó khăn trong việc thu hút du học sinh Việt vì các giảng đường đóng cửa và chính sách thụ động. Việc du học tại các quốc gia nói tiếng Anh vẫn được quan tâm, đặc biệt là Mỹ và Úc, mặc dù số lượng du học sinh Việt đã giảm nhẹ. Việc du học mang lại nhiều cơ hội và trải nghiệm mới, nhưng học sinh cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định du học tại một quốc gia cụ thể.
Điểm đến châu Á
Theo Viện Phát triển giáo dục Hàn Quốc (KEDI), đến tháng 4.2022, có 37.940 du học sinh Việt tại Hàn Quốc, chiếm 22,7% tổng số sinh viên quốc tế. Điều này đưa Việt Nam đứng thứ 2 tại Hàn Quốc về số du học sinh, và đây cũng là thứ hạng được duy trì trong ít nhất 7 năm liên tiếp từ 2015, khi nước này lần đầu ghi nhận các thị trường nổi bật trong dữ liệu của mình.
Trừ giai đoạn dịch bệnh vào năm 2021 khiến số du học sinh Việt giảm nhẹ, suốt 7 năm qua, người Việt ngày càng quan tâm đến “điểm đến” Hàn Quốc, chủ yếu ở bậc cử nhân và khóa học tiếng Hàn. Từ 4.451 du học sinh Việt vào năm 2015, chỉ sau 3 năm, con số đã tăng hơn 6 lần. Đến năm 2020, số du học sinh Việt đạt kỷ lục với 38.337 người. Hàn Quốc cũng là quốc gia có đông du học sinh Việt nhất cho đến hiện tại.
Nhật Bản, từ ngôi vị độc tôn về số du học sinh Việt khi có hơn 70.000 người vào những năm 2018-2019, nay chứng kiến mức giảm gần 47%, chỉ còn 37.405 người vào 2022. Đây là dữ liệu mới nhất tính đến tháng 5.2022 được Tổ chức Hỗ trợ sinh viên Nhật Bản (JASSO), trực thuộc Bộ Giáo dục, văn hóa, thể thao, khoa học và công nghệ Nhật Bản công bố.
Không chỉ giảm mạnh, số du học sinh Việt tại Nhật Bản còn giảm liên tục từ 2019 đến nay. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đứng thứ 2 về số du học sinh, giữ vững thứ hạng từ 2014 với 26.439 người ở thời điểm đó. Số du học sinh Việt hiện tại cũng tăng khoảng 22 lần so với lần đầu Việt Nam lọt tốp ở vị trí thứ 5 vào 2005 (1.745 người).
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, Việt Nam đều xếp sau Trung Quốc về số du học sinh.
Du học các nước nói tiếng Anh tăng nhẹ
Trong số những quốc gia nói tiếng Anh thu hút nhiều du học sinh Việt nhất, Mỹ đứng đầu với 29.742 người vào năm 2022. Tuy nhiên, dữ liệu được công bố bởi Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE) cho thấy số học sinh Việt giảm khoảng 21% trong giai đoạn 2018-2021, từ 37.242 người xuống còn 29.597 người, sau đó tăng nhẹ vào năm 2022.
Cũng trong năm 2022, Việt Nam là quốc gia có số du học sinh nhiều thứ 6 tại Mỹ, xếp sau Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Canada và Brazil. Tuy nhiên, nếu chỉ xét riêng số du học sinh ở các trường phổ thông (K-12), Việt Nam đông thứ 5 với 2.933 người. Các chuyên ngành được sinh viên quốc tế quan tâm nhiều nhất khi đến Mỹ là khoa học máy tính, ngôn ngữ, quản trị kinh doanh và kỹ thuật.
Không chỉ riêng Mỹ, Canada cũng chứng kiến số du học sinh Việt ngày càng giảm trong những năm gần đây, dựa trên thống kê của Bộ Di trú, người tị nạn và quốc tịch Canada (IRCC). Theo đó, sau khi có mức tăng nhẹ giai đoạn 2018-2019, số du học sinh Việt tại Canada liên tục giảm từ 2019-2022, xuống còn 16.140 người. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đứng thứ 8 về số du học sinh tại Canada.
Tại Úc, số du học sinh Việt ghi nhận mức biến động khoảng 7-15% qua từng năm, cao nhất là 26.008 người vào năm 2019 và thấp nhất là 20.716 người trong năm 2021, thời điểm nước này vẫn còn đóng cửa biên giới vì dịch Covid-19. Sau giai đoạn giảm liên tục từ 2019-2021, năm 2022 chứng kiến mức tăng 9%, đưa Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ 5 về số du học sinh, theo dữ liệu của Bộ Giáo dục Úc.
Một quốc gia khác cũng chứng kiến sự tăng, giảm liên tục về số du học sinh Việt là Anh. Cụ thể, theo Cơ quan Thống kê giáo dục ĐH (HESA), Việt Nam đứng thứ 20 về số du học sinh tại Anh trong năm 2022 với 7.140 người (không bao gồm bậc phổ thông). Đây là mức cao nhất được ghi nhận trong 5 năm trở lại đây.
Thông tin với phóng viên Báo Thanh Niên, thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc Cơ quan giáo dục New Zealand tại Việt Nam, cho biết gần đây New Zealand không có dữ liệu chính thức về số sinh viên quốc tế. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam đang tăng trưởng đáng kể và đứng thứ 4 về số du học sinh trong năm 2021. Còn theo Bộ GD-ĐT Việt Nam, có gần 2.700 du học sinh Việt ở New Zealand vào năm 2020.
Một số quốc gia khác cũng ghi nhận số du học sinh Việt đáng kể là Singapore (khoảng 9.000 người), Pháp (5.259), Đức (7.582), Phần Lan, Hà Lan, Ireland, Nga, Ý, Tây Ban Nha, Hungary… Mặt khác, có khoảng 220.000 du học sinh Việt đang theo học tại các quốc gia trên thế giới trong năm 2022.
