Trong buổi tập huấn về giáo dục hòa nhập tại TP.HCM, giáo viên Trường tiểu học An Khánh chia sẻ câu chuyện về việc kèm cặp cho một học sinh không thể viết và đọc tốt. Cô đã dành thời gian riêng để hướng dẫn và cải thiện kỹ năng cho học sinh này. Cũng trong buổi tập huấn, giáo viên Trường tiểu học Kim Đồng chia sẻ kinh nghiệm về giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật. Theo chuyên gia, giáo dục hòa nhập giúp trẻ phát triển tốt hơn và cần được quan tâm hơn. Một số trường tiểu học tại TP.HCM đã thực hiện tốt công tác giáo dục hòa nhập. Trong tương lai, Sở GD-ĐT TP.HCM sẽ tổ chức thêm các buổi bồi dưỡng về giáo dục hòa nhập cho giáo viên. Cần phân biệt khó khăn trong học tập và khuyết tật học tập. Rối loạn phổ tự kỷ được coi là một dạng khuyết tật tại Việt Nam.
NGOÀI GIỜ Ở LẠI KÈM CẶP HỌC SINH
Tại một buổi tập huấn của Sở GD-ĐT TP.HCM về giáo dục hòa nhập mới đây, cô Hồ Thị Giàu, giáo viên (GV) Trường tiểu học An Khánh (TP.Thủ Đức, TP.HCM), chia sẻ câu chuyện xúc động khi trong lớp của cô có một số bạn hòa nhập, khó khăn trong học tập. Đầu năm học có một học sinh (HS) lớp 2 nhưng không thể viết đúng câu, đúng từ, đúng ngữ pháp, đọc đoạn văn không hiểu em đang viết gì. Ngoài giờ lên lớp, cô thường kèm cặp riêng cho em, nhẹ nhàng hướng dẫn em từng chút một. Đồng thời, cô Giàu chụp lại những bài viết của em, cập nhật cho phụ huynh biết khó khăn con đang gặp để phụ huynh dành thêm thời gian cho con ở nhà. Đến cuối năm, HS này đã viết chữ rất đẹp, câu từ rõ ý.
18 năm đi dạy, cô Trần Thị Hoài Nghi, GV Trường tiểu học Kim Đồng (Q.Gò Vấp), có 7 năm kinh nghiệm giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật. Năm học này, cô chủ nhiệm lớp 4, cũng có HS học hòa nhập. Hiện tại đang trong quá trình hoàn tất luận văn thạc sĩ, cô Nghi làm đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục hòa nhập cho HS khuyết tật ở các trường tiểu học Q.Tân Bình”.
Cô Nghi cho biết mỗi trẻ hòa nhập là mỗi câu chuyện riêng, cách giúp đỡ tốt nhất là đồng hành cùng các em nhiều hơn, trong giờ ra chơi, cuối giờ học, kiên nhẫn cùng các em chinh phục mỗi kiến thức, động viên thêm các em cố gắng hằng ngày.
KHI TRẺ ĐƯỢC BỊT MẮT ĐỂ HIỂU BẠN KHIẾM THỊ
Trao đổi với PV Thanh Niên, thầy Đỗ Minh Hoàng Đức, chuyên viên Phòng Giáo dục tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết hiện toàn TP có gần 4.500 HS khuyết tật đang học hòa nhập tại 467 trường tiểu học. Gần như trường nào cũng có HS học hòa nhập. Bước đầu, có thể một số thầy cô còn e ngại khi nhận học sinh khuyết tật trong lớp, bởi các thầy cô sẽ phải xử lý nhiều vấn đề trong lớp hơn, một số phụ huynh khác e ngại bạn khuyết tật sẽ ảnh hưởng con em mình…
“Song, giáo dục là công bằng với tất cả trẻ em. Trẻ khi được học hòa nhập, các em có môi trường được phát triển các khả năng của mình, được chơi, được học, làm việc nhóm như mọi HS khác. Chính nhờ môi trường này giúp các em phát triển tốt hơn”, thầy Đức cho biết.
Thầy Đức liệt kê những trường tiểu học tại TP.HCM đã và đang làm rất tốt công tác giáo dục hòa nhập những năm học qua, như Trường tiểu học Nguyễn Thiện Thuật (Q.3) với mô hình “bán hòa nhập” duy nhất ở TP.HCM. Tất cả trẻ hòa nhập được học trong 1 lớp, ở trong 1 trường tiểu học bình thường, với rất nhiều thầy cô giáo nhiều kinh nghiệm trong giáo dục trẻ đặc biệt. Hay trường tiểu học Trần Quang Cơ (Q.10) cũng dạy HS hòa nhập được phụ huynh tin tưởng…
Thầy Đức cho hay các thầy cô ở các trường tiểu học hòa nhập có những cách rất hay để HS thấu cảm hơn với người bạn đặc biệt của mình. Như bạn mắt sáng được chơi trò bịt mắt lại, ngồi một chỗ, chờ người bạn khiếm thị của mình tới giúp đỡ. Khi ở một mình, không nhìn thấy ánh sáng, các em sẽ cảm nhận được nỗi sợ, thấu cảm hơn với người bạn khiếm thị của mình và chia sẻ, giúp đỡ bạn nhiều hơn. Hay các trường học tổ chức các giải thể thao, giao lưu văn nghệ, đội nào cũng có một số bạn hòa nhập, để HS hiểu ra bạn của mình cũng rất nhiều tài năng…
Hoặc thầy cô làm những góc giới thiệu đồ thủ công của HS khuyết tật, từ đó để mọi người hiểu rằng người khuyết tật có thể làm được nhiều việc như người bình thường.
ĐẶC BIỆT QUAN TÂM ĐẾN GIÁO DỤC HÒA NHẬP
Tại buổi tổng kết năm học 2022 – 2023 và triển khai nhiệm vụ năm học 2023 – 2024 của giáo dục tiểu học hôm 21.8, lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM liên tục nhấn mạnh công tác giáo dục hòa nhập sẽ tiếp tục được quan tâm trong năm học mới, đảm bảo giáo dục công bằng, nhân văn cho tất cả HS.
Đặc biệt, ngày 29.8, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên có buổi làm việc với UBND TP.HCM, Ban Tuyên giáo Thành ủy và lãnh đạo Sở GD-ĐT TP về chuẩn bị năm học mới. Tại đây, ông Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh năm học mới, ngành giáo dục cần quan tâm hơn nữa đối với HS gặp rối loạn phát triển, khó khăn trong giao tiếp và tương tác xã hội; HS hòa nhập, chuyên biệt. Ngành cần có những giải pháp thiết thực để giúp các em hòa nhập với cộng đồng, phát huy tối đa khả năng của mình. Đồng thời, cần xây dựng chương trình giáo dục, môi trường học tập phù hợp từng đối tượng HS, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của phụ huynh và cộng đồng về giáo dục hòa nhập, chuyên biệt giúp xóa bỏ định kiến, tạo điều kiện thuận lợi cho HS hòa nhập, chuyên biệt hòa nhập với cộng đồng. Gia đình, cộng đồng, nhà trường cùng phối hợp chặt chẽ, tạo thành hệ thống hỗ trợ toàn diện cho học sinh hòa nhập, chuyên biệt…
Trao đổi với PV Thanh Niên, thầy Đỗ Minh Hoàng Đức cho biết, thời gian tới Sở GD-ĐT TP.HCM thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng, chuyên đề về giáo dục công bằng, giáo dục hòa nhập, từ đó giúp các thầy cô giáo được trang bị nhiều hơn kiến thức về HS học hòa nhập.
Phân biệt khó khăn trong học tập và khuyết tật học tập
Trong buổi tập huấn về giáo dục công bằng đối với trẻ em khuyết tật hòa nhập dành cho GV tiểu học tại TP.HCM vào giữa tháng 8, thạc sĩ tâm lý Hoàng Văn Hiếu, công tác tại Phòng Hỗ trợ giáo dục hòa nhập, Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập cho người khuyết tật TP.HCM (Sở GD-ĐT TP.HCM), chỉ ra một dạng khuyết tật, bộc lộ rõ nét khi các em học tiểu học, dễ bị nhầm lẫn với hiện tượng trẻ cá biệt, trẻ lười học, đó khuyết tật học tập. Đây cũng là trẻ có nhu cầu giáo dục đặc biệt, nhiều người hay gọi tên là “trẻ học khó”.
Thạc sĩ tâm lý Hoàng Văn Hiếu cho biết khuyết tật học tập dễ nhầm lẫn với các rối loạn khác, nó có những biểu hiện chồng lên rối loạn phổ tự kỷ; rối loạn tăng động giảm chú ý; khuyết tật trí tuệ. 4 lĩnh vực chính của khuyết tật học tập mà các em có thể gặp là khuyết tật đọc, viết, ngôn ngữ, học toán.
Thạc sĩ tâm lý Hoàng Văn Hiếu lưu ý các thầy cô cần phân biệt rõ khó khăn trong học tập và khuyết tật học tập. Nếu trẻ khó khăn học tập đơn thuần thì những khó khăn này chỉ là tạm thời, các em chưa có đầy đủ sự quan tâm của gia đình hay thầy cô, thiếu thốn vật chất, nhưng khi điều kiện cho phép, sau này sẽ đuổi kịp các bạn. Còn khuyết tật học tập thì dù HS này đã có đủ nguồn lực thì sự cải thiện không có hoặc mức độ cải thiện không nhiều.
RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỶ CÓ PHẢI LÀ KHUYẾT TẬT ?
Cô Nguyễn Thị Như Ý, GV Trường chuyên biệt Tương Lai (Q.5, TP.HCM), cho biết: Theo Thông tư số 01/2019/TT-BLĐTBXH ngày 2.1.2019 của Bộ LĐ-TB-XH, rối loạn phổ tự kỷ chính thức được coi là một dạng khuyết tật tại VN và được cấp giấy xác nhận khuyết tật.
Nhận định của Trường Việt Nam:
Trong bài viết này, chúng ta được biết đến những nỗ lực đáng trân trọng của các giáo viên trong việc giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật. Các giáo viên đã dành thời gian riêng để kèm cặp, hướng dẫn và động viên các em. Họ cũng đã thiết lập môi trường học tập phù hợp và tạo cơ hội cho việc giao lưu giữa các em học sinh, từ đó khuyến khích sự thấu hiểu và giúp đỡ lẫn nhau.
Công tác giáo dục hòa nhập ngày càng được quan tâm và chú trọng hơn. Chính phụ huynh và cộng đồng cần cùng nhau xây dựng một hệ thống hỗ trợ toàn diện để giúp học sinh hòa nhập với cộng đồng. Cũng cần có chương trình giáo dục và đào tạo cho giáo viên về công tác giáo dục hòa nhập, để họ có thêm kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần phân biệt rõ khó khăn trong học tập và khuyết tật học tập. Đối với những học sinh gặp khó khăn trong học tập, chúng ta cần tạo điều kiện và động viên để các em vượt qua. Còn đối với những học sinh khuyết tật, sự cải thiện không được nhiều hoặc không có, do đó cần đặc biệt quan tâm và hỗ trợ những em này.
Sở GD-ĐT TP.HCM đang rất quan tâm và tiếp tục thúc đẩy công tác giáo dục hòa nhập trong năm học mới. Điều này đảm bảo một môi trường giáo dục công bằng và nhân văn cho tất cả học sinh.
