Học sinh khá giỏi cũng chọn học nghề
Trong những năm gần đây, số lượng thí sinh (TS) đạt điểm học bạ hoặc điểm thi tốt nghiệp THPT cao nộp hồ sơ vào trường cao đẳng (CĐ) ngày càng tăng. Đặc biệt, có một số TS đã đậu vào trường đại học (ĐH) tốt nhưng lại từ chối đăng ký xét tuyển ĐH để nhập học vào trường CĐ.
Hiệu trưởng Trường CĐ Kinh tế đối ngoại, PGS-TS Nguyễn Đức Minh, cho biết trong ngày đầu tiên nhận hồ sơ đăng ký xét tuyển trực tiếp, đã có 500 TS đến nộp hồ sơ theo kết quả thi tốt nghiệp THPT và hoàn tất thủ tục nhập học theo phương thức xét học bạ. Cụ thể, trong năm học 2022-2023, có 977 sinh viên đạt mức điểm thi tốt nghiệp THPT từ 20 trở lên và 1.700 em có điểm học bạ từ 22 trở lên. Điều này cho thấy rằng học sinh khá giỏi cũng quan tâm đến việc học nghề.
Trường CĐ Công nghệ Thủ Đức cũng đã khen thưởng cho hàng chục tân sinh viên có mức điểm thi tốt nghiệp THPT từ 23,25 – 24,45 điểm. Điển hình là Thái Quang Lộc (H.Đồng Phú, Bình Phước) đạt 26,1 điểm và từ chối xét tuyển ĐH để đăng ký vào Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng, trở thành thủ khoa ngành công nghệ kỹ thuật ô tô. Lộc cho biết lựa chọn CĐ vì chi phí học tập thấp, giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình và ra trường có việc làm ngay sau đó.
Có nhiều TS khá giỏi chỉ đạt điểm thi tốt nghiệp THPT cao nhưng vẫn quyết định học nghề tại CĐ. Phó hiệu trưởng Trường CĐ Công nghệ Thủ Đức, tiến sĩ Lê Đình Kha, nhận định rằng điều này cho thấy quan niệm của TS và phụ huynh đang dần thay đổi. Các TS đã có khả năng trúng tuyển vào các trường ĐH tốt nhưng lại chọn ngay từ đầu học tại trường CĐ. Điều này cho thấy TS đang coi việc lựa chọn nơi học là vấn đề quan trọng hơn là bằng cấp.
Ngoài lợi thế về thời gian học ngắn và nhanh chóng có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp, học nghề còn có lợi thế về học phí thấp. Học sinh và phụ huynh nhận thức được những lợi ích này và đã chọn học nghề. Việc các trường CĐ, trung cấp đã khẳng định được chất lượng đào tạo cũng là một yếu tố quan trọng khiến doanh nghiệp tới trường đặt hàng ngay từ năm nhất. Doanh nghiệp cũng đã thay đổi cách tuyển dụng và tập trung vào khả năng của học sinh, thay vì chỉ xem xét bằng cấp.
Tuy nhiên, để học nghề trở thành một lựa chọn hàng đầu, cần có nhiều chính sách ưu đãi từ chính phủ. Ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, và nhóm nghiên cứu của Viện Khoa học giáo dục đã kiến nghị chính phủ có chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, chính sách tín dụng đầu tư cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, và chính sách ưu đãi vay vốn tạo điều kiện làm việc và khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên.
Để thay đổi nhận thức của học sinh và phụ huynh, cần nâng cao chất lượng đào tạo trong giáo dục nghề nghiệp. Cần có công tác truyền thông, hướng nghiệp để học sinh có nhiều thông tin để lựa chọn trường, nghề học phù hợp. Đồng thời, giúp học sinh hiểu rằng thành công không phải chỉ là bằng cấp mà còn là sự phù hợp với sở thích, năng lực và mục tiêu của từng người.
Trong tương lai, hy vọng rằng giáo dục nghề nghiệp sẽ trở thành một lựa chọn hấp dẫn và có vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội. Chính phủ cần thúc đẩy các chính sách ưu đãi và nâng cao chất lượng đào tạo để tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh lựa chọn học nghề và đạt được thành công trong công việc.
