Sau một năm học áp dụng chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 ở lớp 10, các trường Trung học phổ thông (THPT) đã xây dựng và điều chỉnh tổ hợp môn học để đảm bảo hiệu quả học tập của học sinh.
PHỤ HUYNH, HỌC SINH LÚNG TÚNG
Vào thời điểm đăng ký nguyện vọng lớp 10 hồi tháng 4 vừa qua, hầu hết phụ huynh của học sinh mới chỉ quan tâm đến việc chọn trường phù hợp với năng lực mà chưa lưu ý đến tổ hợp môn học của trường con mình, cũng như hướng nghề nghiệp mà trường đó đào tạo.
Do đó, lúc này, khi bắt đầu quá trình đăng ký chọn tổ hợp môn ở cấp THPT, có khá nhiều phụ huynh và học sinh cảm thấy lúng túng. Chị Phan Thanh Như, phụ huynh của học sinh Trường THPT Lê Quý Đôn (Quận 3), cho biết: “Vào tháng 4, giáo viên chủ nhiệm lớp 9 và hiệu trưởng trường Trung học cơ sở mà con tôi học đã giới thiệu về chương trình THPT, nhưng thực tế thì không chỉ riêng tôi, hầu hết phụ huynh trong lớp chỉ quan tâm duy nhất đến nguyện vọng phù hợp với năng lực để đỗ vào trường công. Bây giờ mới thực sự phải suy nghĩ và cân nhắc kỹ để chọn tổ hợp môn phù hợp với sở trường, đam mê và hướng nghề nghiệp trong tương lai”.
Học sinh Nguyễn Thanh Châu, đã đậu vào trường THPT ưu tiên nguyện vọng 1 với điểm thi cao nhất ở TP.HCM, cũng cho biết rằng khi làm hồ sơ đăng ký nguyện vọng học lớp 10, em chỉ tập trung chọn trường mình yêu thích, phù hợp với khả năng học và có bạn bè cùng đăng ký. Bây giờ khi đã trúng tuyển, em và bạn đang thảo luận về ngành nghề và trường Đại học thuộc lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật hoặc xã hội, từ đó sẽ chọn tổ hợp môn của trường.
“LẮNG NGHE MÌNH” ĐỂ CHỌN MÔN TỰ CHỌN LỚP 10
Thấu hiểu thắc mắc này của phụ huynh và học sinh, ngay khi có kết quả đỗ vào lớp 10, hầu hết các trường THPT tại TP.HCM đã tổ chức hội nghị và tư vấn cho phụ huynh và học sinh về chương trình GDPT 2018 và tổ hợp môn học tự chọn. Việc chọn đúng môn học sẽ có vai trò quan trọng, giúp học sinh có quá trình học tập liên tục và hiệu quả ở cấp THPT.
Để có sự lựa chọn phù hợp, học sinh cần xác định rõ bản thân, trả lời câu hỏi về khả năng và ước mơ của mình, và đặt trong bối cảnh xu hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Theo ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1), để chọn tổ hợp môn phù hợp, học sinh cần xác định nghề nghiệp mà mình muốn theo đuổi. “Các em cần lắng nghe bản thân, đánh giá khả năng. Nếu chưa biết mình muốn làm gì, học ngành nào, hãy xác định mình thích tự nhiên hay xã hội? Vì khi thích một môn học sẽ phát huy khả năng và ưu điểm của mình”, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân chia sẻ.
Tương tự, để có sự lựa chọn phù hợp, bà Bùi Minh Tâm, Hiệu trưởng Trường THPT Lê Quý Đôn (Quận 3), nhấn mạnh: “Học sinh phải định rõ vị trí của bản thân, trả lời được câu hỏi về sở thích, ước mơ, đóng góp trong bối cảnh xu hướng nghề nghiệp trong tương lai. Phụ huynh cũng cần đi đôi với con cái, cùng suy nghĩ cẩn thận, lựa chọn nghiêm túc và chịu trách nhiệm với quyết định đó. Tuy nhiên, phụ huynh chỉ có vai trò tư vấn, hướng dẫn, không thể làm quyết định thay mặt cho con cái.”
TRƯỜNG THPT ĐIỀU CHỈNH NHƯ THẾ NÀO ?
Năm học 2023 – 2024 là năm thứ hai chương trình GDPT 2018 được áp dụng ở cấp THPT. Sau một năm triển khai chương trình mới, các trường đã điều chỉnh để phù hợp với học sinh và hiệu quả của chương trình. Các trường đã xây dựng tổ hợp môn phong phú hơn để đáp ứng nhu cầu của học sinh trong điều kiện hiện tại.
Chương trình GDPT 2018 ở cấp THPT
Chương trình GDPT 2018 được áp dụng ở cấp THPT bao gồm các môn học và hoạt động bắt buộc, cũng như môn học tự chọn.
Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc bao gồm: ngữ văn, toán, ngoại ngữ 1, lịch sử, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng và an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, nội dung giáo dục địa phương.
Các môn học tự chọn: Học sinh chọn 4 môn trong 9 môn học tự chọn.
Các môn học tự chọn bao gồm: địa lý, giáo dục kinh tế và pháp luật, vật lý, hóa học, sinh học, công nghệ, tin học, âm nhạc, mỹ thuật.
Ví dụ, Trường THPT Lê Quý Đôn có 15 lớp 10, trong đó có 10 lớp tổ hợp khoa học tự nhiên và 5 lớp tổ hợp khoa học xã hội. Mỗi học sinh sẽ có 2 nguyện vọng về tổ hợp môn tự chọn, và trường sẽ sắp xếp lớp dựa trên nguyện vọng ưu tiên. Theo lãnh đạo của trường này, việc xây dựng các tổ hợp môn tự chọn dựa trên khảo sát về khả năng đào tạo của trường trong nhiều năm, và rút kinh nghiệm sau năm đầu tiên triển khai chương trình mới.
Trường THPT Nguyễn Hữu Cầu ban đầu có 6 tổ hợp môn tự chọn cho học sinh lợp 10, nhưng trong năm thứ hai áp dụng chương trình, nhà trường đã tăng số tổ hợp lên 8, bao gồm cả môn âm nhạc và mỹ thuật.
Ngoài việc tổ chức đăng ký tổ hợp tự chọn theo hình thức “combo”, tức là xây dựng sẵn tổ hợp để học sinh lựa chọn, Trường THPT Đào Sơn Tây (Quận Thủ Đức) đã có sự thay đổi trong phương thức tổ chức. Bà Hoàng Thị Hảo, Hiệu trưởng của nhà trường, cho biết rằng trong năm học trước, nhà trường đã xây dựng tổ hợp và học sinh đăng ký, nhưng có một số học sinh thích 3/4 môn học trong tổ hợp này, và một môn trong tổ hợp khác… Vì vậy, trong năm học này, nhà trường đã không xây dựng tổ hợp sẵn mà để học sinh tự đăng ký và đề xuất nguyện vọng của mình.
HỌC SINH CHỌN MÔN TỰ CHỌN NHƯ THẾ NÀO ?
Bà Nguyễn Thị Ánh Mai, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Hữu Cầu (Huyện Hóc Môn), cho biết sau một năm áp dụng chương trình mới, có khoảng 20 học sinh trong tổng số 500 học sinh hoàn thành lớp 10 năm học 2022 – 2023 muốn thay đổi tổ hợp môn tự chọn.
Theo bà Mai, sau một năm quan sát, phần lớn học sinh lớp 10 chọn các môn tự chọn là vật lý, hóa học, sinh học mặc dù chưa có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, bởi các môn học này có trong nhiều khối thi và tổ hợp xét tuyển Đại học…
Ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1), nhận thấy học sinh của các trường hàng đầu thường nghiêng về các môn tự nhiên và có định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực y, dược, kinh tế, kỹ thuật… Còn học sinh của các trường bình dân thường chọn các môn xã hội.
Bà Hoàng Thị Hảo cho biết ngoài các môn học bắt buộc đã được quy định và học sinh phải chọn theo lớp cố định, với các môn tự chọn, nhà trường sẽ sắp xếp thời khóa biểu để học sinh có thể chuyển đến lớp học từng môn cụ thể. Trong thời gian phụ huynh và học sinh suy nghĩ và nghiên cứu, ban tư vấn của trường sẽ hỗ trợ giải đáp thắc mắc 24/7 trên mạng xã hội.
Bà Hoàng Thị Hảo cũng nhấn mạnh rằng: Nếu không có sự tư vấn cụ thể, phụ huynh và học sinh có thể lựa chọn cứ theo ý muốn và chưa hiểu rõ về tầm quan trọng của việc chọn tổ hợp môn học… Trong quá trình tư vấn, giáo viên phụ trách phải giúp phụ huynh và học sinh hiểu được tầm quan trọng của việc lựa chọn môn học, và lựa chọn một cách nghiêm túc và có trách nhiệm. Trong trường hợp không rõ ràng và chưa có định hướng cụ thể, giáo viên có thể dựa trên học bạ, xem môn học nào có kết quả tốt và tín hiệu tích cực để tư vấn cho học sinh.
