Năm 2023, động lực đưa con du học của người Việt vẫn phát triển mạnh mẽ. Trước đây, sự chú ý đổ dồn về những nước phương Tây như Mỹ, Úc, Canada vì lợi thế tiếng Anh giúp sinh viên có nhiều cơ hội cạnh tranh việc làm. Tuy nhiên, khi sức mạnh kinh tế toàn cầu dần chuyển dịch về phương Đông, những “điểm đến” ở châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan đang càng ngày thu hút học sinh Việt.
Theo đó, Cục Hợp tác quốc tế (Bộ GD-ĐT) thống kê có khoảng 190.000 du học sinh Việt đang học tập, nghiên cứu ở nước ngoài trong năm học 2019-2020. Việt Nam còn đứng hàng đầu về số du học sinh tại các quốc gia, vùng lãnh thổ như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Úc, Mỹ… Dữ liệu trên cho thấy Việt Nam đang là “điểm nóng” tuyển sinh đối với những tổ chức giáo dục trên toàn cầu, theo trang ICEF Moniter.
Lý do hình thành cơn “sốt”
Do đâu mà du học trở thành cơn “sốt” tại Việt Nam? Các báo cáo nghiên cứu của những tổ chức uy tín như HSBC, Ngân hàng Thế giới nhận định có một số nguyên nhân, chủ yếu đến từ tâm lý của phụ huynh cũng như sự phát triển chung của nền kinh tế.
Một trong những lý do chính là gia đình Việt luôn dành mối quan tâm hàng đầu đến giáo dục. Thống kê năm 2018 của HSBC thể hiện mức chi tiêu cho lĩnh vực này của mỗi gia đình chiếm 47% tổng chi tiêu. UNICEF năm 2021 cũng phản ánh tỷ lệ hoàn thành bậc THPT thay đổi đáng kể tùy theo khu vực và khung thu nhập, và đây là vấn đề khiến khả năng tiếp cận giáo dục chất lượng bị hạn chế ở một số khu vực, thúc đẩy họ tìm đến thành phố lớn hay du học.
Mặt khác, theo công bố của Ngân hàng Thế giới hồi tháng 4.2023, Việt Nam từ một trong những quốc gia nghèo nhất đã chuyển mình thành nền kinh tế có thu nhập trung bình chỉ sau một thế hệ, kéo theo sự mở rộng của tầng lớp trung lưu. Thực tế trên cùng quyết định tăng học phí của nhiều trường ĐH tại Việt Nam trong thời gian qua và sắp tới khiến nhiều gia đình cân nhắc chọn các tổ chức giáo dục ở nước ngoài thay vì trong nước.
Đâu là những yếu tố khác ảnh hưởng đến quyết định du học? Theo một nghiên cứu của tổ chức giáo dục INTO được thực hiện năm 2022 với 1.000 sinh viên Gen Z và 500 phụ huynh tại Việt Nam, ưu tiên hàng đầu của du học sinh Việt khi cân nhắc chọn ĐH ở nước ngoài là cải thiện năng lực tiếng Anh và nâng cao triển vọng nghề nghiệp.
Mở rộng hơn, việc lựa chọn quốc gia điểm đến sẽ dựa trên 4 yếu tố, lần lượt xếp theo mức độ quan trọng là (1) có được trải nghiệm phù hợp với lĩnh vực đang theo đuổi, (2) chất lượng giáo dục cao hơn nhiều so với mặt bằng chung, (3) cơ hội việc làm cho sinh viên quốc tế sau khi tốt nghiệp và (4) khả năng vừa học vừa làm.
Cũng theo nghiên cứu của INTO, dù các quốc gia nói tiếng Anh là điểm đến chính được Gen Z Việt Nam cân nhắc, nhưng hơn một nửa trong số đó lại xem trường ĐH ở châu Á là một trong 3 lựa chọn hàng đầu. Ngoài ra, cứ 5 sinh viên thì 4 người cho biết phụ huynh có sức ảnh hưởng lớn nhất đến quyết định du học của họ. Trong khi đó, chi phí và sự an toàn là mối quan tâm hàng đầu của những bậc cha mẹ.
Xu hướng nổi bật
Nhu cầu du học bậc phổ thông tăng cao là một xu hướng đáng chú ý những năm gần đây. Theo đó, khảo sát năm 2022 của cơ quan tư vấn du học IDP cho thấy dù các chương trình cử nhân và sau ĐH vẫn là lựa chọn phổ biến nhất của du học sinh Việt, thì các chương trình trung học lại đang có tốc độ phát triển nhanh nhất. Nguyên nhân chính đến từ việc nhiều trường phổ thông quốc tế tại Việt Nam đang có mức học phí cao, khoảng vài trăm triệu đồng mỗi năm.
Du học tại chỗ theo diện liên kết quốc tế cũng là một trong những hình thức đang được quan tâm nhất hiện nay. Với 1.005 phụ huynh tham gia khảo sát, 85% cho biết họ sẵn sàng cho con đăng ký các chương trình liên kết quốc tế, trong khi đó chỉ 34% kỳ vọng sẽ cho con học chương trình Việt Nam tại trường ĐH Việt Nam, theo báo cáo công bố hồi tháng 4.2023 của tổ chức Acumen.
“Hiện có hơn 400 chương trình liên kết giữa các tổ chức giáo dục Việt Nam và quốc tế, cùng với đó là 5 cơ sở ĐH có vốn đầu tư nước ngoài như RMIT, Trường ĐH Anh quốc Việt Nam. Ít nhất 15.000 sinh viên hiện theo học các chương trình của Úc tại Việt Nam, và Anh; Mỹ và New Zealand cũng đang cung cấp nhiều chương trình giáo dục”, Acumen thông tin.
Nhận định của Trường Việt Nam:
Việc du học đang trở thành cơn “sốt” tại Việt Nam với nhiều học sinh lựa chọn các quốc gia phương Tây như Mỹ, Úc, Canada. Tuy nhiên, với sự phát triển kinh tế của phương Đông, các quốc gia châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan cũng thu hút sự quan tâm của học sinh Việt Nam. Điều này được chứng minh bằng số lượng du học sinh Việt Nam đang học tập ở nước ngoài đạt hàng trăm nghìn người.
Lý do du học trở thành xu hướng phổ biến là do quan tâm cao của gia đình Việt đến giáo dục, sự phát triển kinh tế của Việt Nam và mục tiêu cải thiện năng lực tiếng Anh và triển vọng nghề nghiệp của học sinh. Một xu hướng nổi bật là nhu cầu du học bậc phổ thông ngày càng tăng cao.
Tuy vậy, việc chọn quốc gia đi du học cần dựa trên mức độ quan trọng của các yếu tố như trải nghiệm phù hợp, chất lượng giáo dục, cơ hội việc làm và khả năng học tập và làm việc đồng thời. Những chương trình liên kết quốc tế và chương trình du học tại chỗ cũng là những lựa chọn đáng quan tâm.
Trước khi đưa ra quyết định du học, học sinh cần xem xét kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến của phụ huynh. Việc lựa chọn phù hợp với mục tiêu và khả năng cá nhân sẽ giúp học sinh đạt được thành công trong học tập và sự nghiệp sau này.
