Uut là gì?
Uut là ký hiệu của Ununtrium, một nguyên tố hóa học có số nguyên tử 113 trong bảng tuần hoàn. Ununtrium là một nguyên tố nhân tạo, tức là không tồn tại tự nhiên và được tạo ra thông qua các thí nghiệm hạt nhân phức tạp.
Từ “Ununtrium” là tên tạm thời dùng để chỉ nguyên tố này. Tên chính thức của nguyên tố với số nguyên tử 113 đã được Liên minh Quốc tế Hoá học (IUPAC) đặt là “Nihonium” với ký hiệu là Nh. Tên “Nihonium” lấy cảm hứng từ từ “Nihon,” có nghĩa là Nhật Bản, nơi các nhà khoa học từ Đại học Kỹ thuật Riken ở Nhật Bản đã có sự đóng góp quan trọng vào việc khám phá nguyên tố này.
Ununtrium/Nihonium thuộc nhóm 13 (hay còn gọi là nhóm IIIA) trong bảng tuần hoàn, và cấu hình electron của nó là [Rn] 5f¹⁴ 6d¹⁰ 7s² 7p¹. Do tính chất siêu nặng và không tồn tại tự nhiên, Ununtrium/Nihonium được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cấu trúc hạt nhân và tính chất hóa học của các nguyên tố siêu nặng.
Hiệp hội Quốc tế về Hóa học Cơ bản và Ứng dụng (IUPAC) đã chính thức xác nhận các tên gọi cho bốn nguyên tố mới đã được thêm vào chu kỳ thứ 7 trong bảng tuần hoàn hóa học. Thông tin này được đưa ra bởi Science Alert.
Các tên gọi cho bốn nguyên tố này đã được IUPAC công bố trong một khoảng thời gian trước đó. Ban đầu, chúng chỉ được biết đến qua các tên tạm thời là nguyên tố 113, 115, 117 và 118, với các tên tạm thời lần lượt là ununtrium (Uut), ununpentium (Uup), ununseptium (Uus) và ununoctium (Uuo).
Các nhà nghiên cứu từ Nga, Mỹ và Nhật Bản – nơi các nguyên tố này đã được phát hiện – đã được giao nhiệm vụ đặt tên cho chúng. Họ đã đề xuất các tên gọi vào năm 2016, và sau một giai đoạn đánh giá kéo dài, IUPAC đã chính thức thông qua tên gọi cho bốn nguyên tố mới.
IUPAC đã giải thích cách đặt tên: “Theo quy trình thông thường, các nguyên tố mới được đặt tên dựa trên địa danh, khu vực địa lý hoặc theo tên của các nhà khoa học. Phần đuôi trong tên gọi giữ vững tính nhất quán trong lĩnh vực hóa học, ví dụ như đuôi ‘-ium’ cho nguyên tố 113 và 115 cũng như tất cả các nguyên tố mới trong nhóm 1-16, đuôi ‘-ine’ cho nguyên tố 117 tương tự các nguyên tố khác trong nhóm 17, và đuôi ‘-on’ cho nguyên tố 118 cũng như các nguyên tố trong nhóm 18.”
Như vậy, tên và ký hiệu chính thức của bốn nguyên tố mới lần lượt là nguyên tố 113 Nihonium (Nh), nguyên tố 115 Moscovium (Mc), nguyên tố 117 Tennessine (Ts) và nguyên tố 118 Oganesson (Og).
Tên “Nihonium” lấy cảm hứng từ “Nihon”, cách gọi tiếng Nhật cho Nhật Bản. “Moscovium” dựa trên thủ đô Moscow của Nga. “Tennessine” thể hiện sự kết nối với bang Tennessee, nơi có nhiều đóng góp trong lĩnh vực nghiên cứu hóa học. “Oganesson” được đặt tên để tưởng nhớ Yuri Oganessian, nhà vật lý Nga, nay đã 83 tuổi. Việc chấp nhận các tên gọi này là bước cuối cùng trong quá trình cập nhật bảng tuần hoàn hóa học mới.
