Ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là một ngành học rất hấp dẫn và tiềm năng trong thời đại công nghệ 4.0. Bạn có biết ngành này là gì, học những gì, làm việc ở đâu và thu nhập ra sao không? Hãy cùng tìm hiểu về ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa trong bài viết này nhé!
Tìm hiểu về ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa
Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là ngành học nghiên cứu, thiết kế, vận hành các hệ thống tự động, các dây chuyền sản xuất tự động tại các nhà máy (ximăng, sắt thép, nước giải khát, dược phẩm…); thiết kế, điều khiển và chế tạo robot; quản lý sản phẩm tại các công ty trong và ngoài nước kinh doanh về các thiết bị điện tử tự động…
Ngành này có tên tiếng Anh là Control and Automation Engineering. Ngành này được xem là một trong những ngành học quan trọng và có vai trò lớn trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa của Việt Nam. Ngành này cũng có nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cao cho những người có đam mê và năng lực.
Để hiểu rõ hơn về ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, chúng ta cần phân biệt hai khái niệm cơ bản là điều khiển và tự động hóa.
Điều khiển
Điều khiển là quá trình thực hiện các hoạt động nhằm duy trì hoặc thay đổi trạng thái của một hệ thống theo một mục tiêu nhất định. Ví dụ, khi bạn lái xe, bạn sử dụng bàn lái, chân ga, chân phanh để điều khiển xe chạy theo ý muốn của bạn. Khi bạn sử dụng máy lạnh, bạn dùng điều khiển từ xa để điều chỉnh nhiệt độ phòng theo sự thoải mái của bạn.
Tự động hóa
Tự động hóa là quá trình thực hiện các hoạt động một cách tự động, không cần sự can thiệp của con người. Ví dụ, khi bạn sử dụng máy giặt, bạn chỉ cần bật công tắc và chọn chương trình giặt, máy sẽ tự động giặt, xả, vắt quần áo cho bạn. Khi bạn sử dụng máy tính, bạn chỉ cần nhập lệnh hoặc click chuột, máy sẽ tự động xử lý và hiển thị kết quả cho bạn.
Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa
Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là ngành học áp dụng các kiến thức và kỹ năng về toán học, vật lý, tin học, điện tử để thiết kế, lập trình, vận hành các thiết bị và hệ thống điều khiển và tự động hóa.
Ví dụ, khi bạn sử dụng máy bay, bạn được hỗ trợ bởi các hệ thống điều khiển và tự động hóa như hệ thống điều khiển bay, hệ thống cảnh báo, hệ thống định vị, hệ thống giải trí… Khi bạn sử dụng điện thoại thông minh, bạn được hỗ trợ bởi các hệ thống điều khiển và tự động hóa như hệ thống nhận dạng khuôn mặt, hệ thống nhận dạng giọng nói, hệ thống gợi ý ứng dụng, hệ thống bảo mật…
Chương trình đào tạo
Để trở thành một kỹ sư công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, bạn cần theo học một chương trình đào tạo đại học chuyên ngành này. Thời gian đào tạo là 4 năm, với tổng số tín chỉ là 140-150. Bạn sẽ được học các môn học chung như lý luận chính trị, pháp luật đại cương, tiếng Anh, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng… và các môn học chuyên ngành như:
- Kỹ thuật số và vi xử lý
- Điện tử công suất
- Điện tử tương tự
- Lý thuyết điều khiển
- Điều khiển logic
- Điều khiển vi mô
- Điều khiển quá trình công nghiệp
- Điều khiển robot
- Tự động hóa sản xuất
- Cảm biến và thiết bị đo lường
- Lập trình máy tính công nghiệp
- Mạng công nghiệp
- Hệ thống nhúng
- Hệ thống SCADA
- Hệ thống PLC
- Hệ thống DCS
- Hệ thống CNC
- Hệ thống IoT
- Học máy và trí tuệ nhân tạo
- Thực tập và khóa luận tốt nghiệp
Ngoài ra, bạn còn có cơ hội được tham gia các hoạt động ngoại khóa, các cuộc thi khoa học kỹ thuật, các chương trình trao đổi sinh viên quốc tế… để nâng cao kỹ năng mềm, kỹ năng nghề nghiệp và mở rộng kiến thức.
Cơ hội việc làm ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa
Sau khi tốt nghiệp ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, bạn có thể làm việc trong các lĩnh vực sau:
Sản xuất công nghiệp
Bạn có thể làm việc tại các nhà máy sản xuất các sản phẩm như ximăng, sắt thép, nước giải khát, dược phẩm… Bạn sẽ có nhiệm vụ thiết kế, lập trình, vận hành, bảo trì các dây chuyền sản xuất tự động, các thiết bị và máy móc công nghiệp. Bạn cũng có thể làm việc tại các công ty cung cấp các giải pháp tự động hóa cho các nhà máy khác. Bạn sẽ có cơ hội tiếp xúc với các công nghệ tiên tiến như robot, IoT, AI, CNC, PLC, SCADA…
Nghiên cứu và phát triển
Bạn có thể làm việc tại các trung tâm nghiên cứu và phát triển của các công ty, viện, trường đại học… Bạn sẽ có nhiệm vụ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo các sản phẩm và dịch vụ mới liên quan đến công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa. Bạn cũng có thể tham gia các dự án khoa học kỹ thuật, các bài báo khoa học, các sáng chế và bằng độc quyền…
Giáo dục và đào tạo
Bạn có thể làm việc tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, trung tâm đào tạo… Bạn sẽ có nhiệm vụ giảng dạy, hướng dẫn, đào tạo các sinh viên và học viên về các kiến thức và kỹ năng liên quan đến công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa. Bạn cũng có thể tham gia các hoạt động ngoại khóa, các cuộc thi khoa học kỹ thuật, các chương trình trao đổi sinh viên quốc tế…
Thu nhập ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa
Theo một báo cáo của Trung tâm Dự báo Nhu cầu Nhân lực và Thông tin Thị trường Lao động (FALMI) thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP.HCM, mức lương trung bình của ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là 10-15 triệu đồng/tháng cho những người mới ra trường và 20-30 triệu đồng/tháng cho những người có kinh nghiệm. Tuy nhiên, mức lương cụ thể còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:
- Trình độ học vấn
- Kinh nghiệm làm việc
- Kỹ năng chuyên môn
- Kỹ năng mềm
- Ngoại ngữ
- Chứng chỉ chuyên ngành
- Công ty làm việc
- Vị trí làm việc
- Lĩnh vực làm việc
- Địa điểm làm việc
Ngoài lương cơ bản, bạn còn có thể nhận được các phụ cấp, thưởng, hoa hồng… từ công ty hoặc từ các dự án làm việc.
Một số kỹ năng cần thiết
Để thành công trong ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, bạn cần có những kỹ năng sau:
Kỹ năng chuyên môn
Bạn cần có kiến thức vững chắc về các môn học chuyên ngành như đã kể ở phần 3. Bạn cần biết cách sử dụng các phần mềm chuyên dụng như MATLAB, LabVIEW, AutoCAD… Bạn cần biết cách lập trình các ngôn ngữ như C/C++, Python, Java… Bạn cần biết cách sử dụng các thiết bị và hệ thống như robot, IoT, AI, CNC, PLC, SCADA…
Kỹ năng mềm
Bạn cần có kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, thuyết trình, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề, sáng tạo, chịu áp lực… Bạn cần có tinh thần học hỏi, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực. Bạn cần có thái độ trung thực, trách nhiệm, tôn trọng, hợp tác…
Ngoại ngữ
Bạn cần có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh hoặc một ngoại ngữ khác. Bạn cần có khả năng đọc hiểu các tài liệu chuyên ngành bằng ngoại ngữ. Bạn cần có khả năng tham gia các dự án quốc tế hoặc làm việc tại các công ty nước ngoài.
Kết luận
Ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là một ngành học rất hấp dẫn và tiềm năng trong thời đại công nghệ 4.0. Ngành này đòi hỏi bạn phải có đam mê và nỗ lực để học tập và làm việc. Nếu bạn muốn theo đuổi ngành này, bạn cần chuẩn bị kỹ càng về kiến thức, kỹ năng và tư duy. Bạn cũng cần tìm hiểu kỹ về chương trình đào tạo, cơ hội việc làm và thu nhập của ngành này. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có được cái nhìn tổng quan và chi tiết về ngành công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa. Chúc bạn thành công!
