Trong kỳ thi Văn tốt nghiệp THPT sáng ngày 28/6, tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân đã được chọn làm ngữ liệu cho câu hỏi 5 điểm. Đề thi Văn bao gồm hai phần Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm), trên một mặt giấy và thí sinh có thời gian làm bài trong 120 phút.
Trong phần Đọc hiểu, đề thi sử dụng ba đoạn trong bài thơ “Đi qua cơn giông” và yêu cầu thí sinh xác định thể thơ, tìm ra từ ngữ và hình ảnh miêu tả cơn giông mùa hè, nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh, cũng như rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân dựa trên suy ngẫm của tác giả trong dòng thơ “Ai cũng đi qua cơn giông của riêng mình”.
Trong phần Làm văn, câu hỏi 2 điểm yêu cầu thí sinh viết đoạn văn khoảng 200 chữ, trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của việc biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống, dựa vào đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
Câu hỏi quan trọng nhất trong đề thi, đạt điểm cao nhất là 5 điểm, đưa ra đoạn trích cuối cùng trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân. Đề thi yêu cầu thí sinh phân tích đoạn trích đó và từ đó nhận xét cách tác giả nhìn nhận cuộc sống.
GỢI Ý LỜI GIẢI ĐỀ THI NGỮ VĂN TỐT NGHIỆP THPT 2023
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1.
Thể thơ: tự do.
Câu 2.
Từ ngữ, hình ảnh miêu tả cơn giông mùa hè: sấm, gõ, bầu trời thật thấp, gió, thổi, cát bay, lá bay, đá bay.
Câu 3.
– Biện pháp tu từ so sánh được rõ ràng thể hiện trong câu thơ “Mưa ròng ròng như triệu ngón tay…/Ngỡ như hành quân trở về tuổi nhỏ”.
– Tác dụng của biện pháp so sánh:
+ Biện pháp so sánh giúp hình ảnh và hiện tượng thiên nhiên (mưa) trở nên sinh động, giúp người đọc dễ dàng hình dung được cơn mưa mùa hạ. Qua việc so sánh mưa ròng ròng như triệu ngón tay, tác giả truyền đạt cảm giác về mưa rất mạnh mẽ và tạo nên một hình ảnh sống động.
+ Bằng cách so sánh, tác giả nhấn mạnh và làm nổi bật hiện tượng tự nhiên của đất trời trong một cơn giông tố. Hình ảnh giọt mưa mạnh mẽ trút xuống như hành quân trở về tuổi nhỏ cho thấy sức mạnh và tác động mạnh mẽ của cơn giông tố lên con người, mang đến nhiều trải nghiệm và kỷ niệm đáng nhớ.
+ Biện pháp so sánh cũng giúp lời thơ và đoạn thơ trở nên bay bổng và cuốn hút hơn. Sự so sánh giữa mưa và triệu ngón tay, hay hành quân trở về tuổi nhỏ, tạo nên một hình ảnh mạnh mẽ và sức cuốn hút cho đoạn thơ, làm cho nó gợi lên những cảm xúc và hình ảnh sắc nét trong tâm trí của người đọc.
Câu 4.
Hình ảnh về dân tộc Việt Nam thể hiện sự trưởng thành và lớn mạnh của dân tộc. Với vẻ đẹp người mẹ tảo tần, hình ảnh này thể hiện sự vất vả mạnh mẽ và bền bỉ của người phụ nữ Việt Nam trong việc vượt qua những khó khăn, đối mặt với cuộc sống.
Dân tộc Việt Nam đã trải qua nhiều khó khăn và đau thương để trưởng thành, nhưng hình ảnh này cũng cho thấy sự sáng ngời, vẻ đẹp và sức mạnh của nhân dân. Đó là sự mạnh mẽ và kiên cường trong đấu tranh để xây dựng đất nước, để bảo vệ giá trị văn hóa, và để thể hiện lòng yêu nước và lòng tự hào về dân tộc. Điều này thể hiện trong đất nước Việt Nam, nơi mà dân tộc đã vượt qua nhiều thử thách lịch sử để trở thành một quốc gia tồn tại và phát triển.
Gợi ý:
– Cuộc sống luôn đối mặt với những thử thách và gian nan, và đó là những điều cần thiết để con người trưởng thành và trở nên mạnh mẽ hơn. Những khó khăn và thử thách này giúp chúng ta phát triển kỹ năng, khám phá tiềm năng bên trong và học cách vượt qua sự khó khăn.
– Trước mỗi khó khăn, quan trọng là chúng ta giữ được bình tĩnh và tỉnh táo để nhìn nhận mọi tình huống. Bằng cách đánh giá tình hình một cách đúng đắn và suy nghĩ sáng suốt, chúng ta có thể đưa ra những phương án giải quyết tốt nhất. Sự bình tĩnh và suy xét giúp chúng ta đối mặt với khó khăn một cách hiệu quả và tìm ra lời giải phù hợp.
– Mỗi người cần nuôi dưỡng trong trái tim mình một tình yêu đối với thiên nhiên, quê hương và đất nước. Tình yêu này là nguồn cảm hứng để chúng ta đối xử tốt với môi trường, bảo vệ và trân trọng các nguồn tài nguyên tự nhiên. Đồng thời, tình yêu đối với quê hương và đất nước giúp chúng ta gắn kết, hướng về mục tiêu chung và cống hiến cho sự phát triển và thịnh vượng của đất nước mình.
II. LÀM VĂN
Câu 1.
1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Sự cần thiết phải biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống
2. Thân đoạn
a. Giải thích:
– Cảm xúc: là tình cảm nảy sinh do có sự rung động trong lòng.
– Cân bằng cảm xúc: là khả năng điều chỉnh, quản lý cảm xúc một cách hợp lý sao cho phù hợp với hoàn cảnh và mục tiêu.
=> Cân bằng cảm xúc trong cuộc sống là điều cần thiết với mỗi cá nhân.
b. Bàn luận
– Luận điểm 1: Tại sao chúng ta cần biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống?
+ Nếu để cảm xúc chi phối cuộc sống, sẽ dễ bị mất tự chủ, mất lý trí, làm những việc không suy nghĩ kỹ, gây hậu quả xấu cho bản thân và người khác.
+ Nếu biết cân bằng cảm xúc, chúng ta sẽ dễ dàng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, duy trì một tâm trạng tốt, tạo ra những quan hệ tốt với người khác.
+ Cân bằng cảm xúc là một kỹ năng sống quan trọng, giúp chúng ta có được sự an toàn, hạnh phúc và thành công trong cuộc sống
– Luận điểm 2: Tầm quan trọng của cân bằng cảm xúc
+ Cân bằng cảm xúc giúp chúng ta chủ động đối mặt với khó khăn, thử thách và khủng hoảng trong cuộc sống một cách hiệu quả.
+ Việc biết cân bằng các cảm xúc giúp chúng ta đưa ra quyết định tốt hơn, giải quyết vấn đề và duy trì quan hệ tốt với người khác.
+ Cân bằng cảm xúc giúp chúng ta tận hưởng những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc sống và phát triển sự tự tin.
=> Ý nghĩa: Giúp chúng ta sống có chủ động và tự tin, có sự kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc của mình theo hoàn cảnh và mục tiêu.
HS lấy dẫn chứng minh họa phù hợp.
c. Phản đề
– Nhiều người vẫn sống theo cảm tính, không biết kiểm soát được cảm xúc của mình.
– Lối sống thiếu ý thức, chỉ biết theo đuổi những thứ thoáng qua, không biết tôn trọng giá trị của cuộc sống.
d. Liên hệ bản thân và tổng kết vấn đề.
